Succesvolle samenkopen elektrische fietsen (regio Rivierenland)
IGEMO, de intercommunale voor streekontwikkeling in regio Rivierenland, organiseerde de afgelopen jaren tweemaal een samenaankoop van elektrische fietsen. Geïnteresseerde fietsliefhebbers kregen de kans om een elektrische fiets met 20% korting aan te schaffen. In 2017 werden 417 elektrische fietsen en bakfietsen gekocht en in 2018 waren dat er 323 (geen bakfietsen). In 2017 namen vier gemeenten deel: Duffel, Lier, Mechelen en Willebroek. In 2018 waren dat er acht: Berlaar, Bonheiden, Duffel, Lier, Mechelen, Nijlen, Sint-Katelijne-Waver en Willebroek.
Het doel van deze actie was een grote groep inwoners van de betrokken gemeenten (en mensen die er werken) te verzamelen en hen aan te zetten tot de aankoop van een fiets. Deze actie die past in het Samenwerkingsverband Bereikbare Regio, met name binnen de doelstelling om de beschikbaarheid van de (elektrische) fiets te vergroten. De samenaankoop past ook binnen de doelstelling van het Burgemeestersconvenant om tegen 2020 een reductie van de CO2-uitstoot te realiseren van 20%.
Nederlands onderzoek toonde aan dat de kostprijs de helft van de mensen ervan weerhoudt om een elektrische fiets aan te schaffen. Bezitters van elektrische fietsen pakken volgens hetzelfde onderzoek vaker de fiets (72%) dan mensen die geen elektrische fiets bezitten (57%). Uit ander onderzoek blijkt dat, zoals men kan verwachten, het aantal met de elektrische fiets afgelegde kilometers ook hoger ligt dan het aantal kilometers afgelegd met de gewone fiets. Het is dus vanuit het oogpunt van het beleid interessant om de aanschaf van elektrische fietsen te faciliteren.
Bij de aankoop werden ook burgers betrokken in een stuurgroep, om mee de technische vereisten van de fietsen te definiëren en de fietsen te beoordelen. Het beoordelingsformulier vind je terug in de bijlage. Er werd in elk van de deelnemende gemeenten ook een aanbodmoment georganiseerd, zodat mensen de fietsen ook konden komen proberen. Ook dat zijn hefbomen om te sensibiliseren en om buzz te creëren rond elektrisch fietsen.
IGEMO zorgde voor ondersteuning tijdens het hele traject: de opmaak van offertevragen, de communicatie met de potentiële leveranciers, de begeleiding van de stuurgroep, de administratieve verwerking van de binnengekomen offertes, telefonische contacten met burgers, briefing van de gemeentediensten, briefwisseling… De deelnemende gemeenten betaalden een bijdrage voor de dienstverlening door IGEMO.
Initiatiefnemers
- IGEMO, Intercommunale voor streekontwikkeling in Regio Rivierenland
Contact
Pieter Dresselaers
- Mobiliteitsdeskundige IGEMO
- pieter.dresselaers@igemo.be
- 0489 697 868
Betrokken partijen
De aankooptransactie vond plaats tussen de burgers en de leverancier. IGEMO noch de gemeenten waren een partij in deze transactie, maar faciliteerden de aankoop.
De lokale handelaars waren ook belangrijke betrokkenen. Om niet met hen in concurrentie te treden, werden de fietsen via de lokale fietsenwinkels geleverd. Voor de levering, montage en een woordje uitleg, werden de fietsenhandelaars ook vergoed. De meeste handelaars daagden ook op bij de aanbodmomenten in hun gemeente.
De gemeentebesturen hadden vooral een rol in de communicatie en de organisatie van de aanbodmomenten. Uit de evaluatie bleek dat in gemeenten die goed communiceerden, ook veel meer fietsen verkocht werden. Niet alle gemeenten in de regio wensten deel te nemen, omwille van de relaties met de lokale handelaars.
De Stad Mechelen wenste de communicatie volledig vanuit ‘Mechelen Klimaatneutraal’ te voeren. De andere gemeenten deden een beroep op de middelen die hen aangeboden werden.
De leverancier (in beide gevallen Van Den Berghe nv) was actief bij de aanbodmomenten, maar was terughoudend in de eigen communicatie om hun dealers uit gemeenten die niet deelnamen niet tegen de borst te stoten.
Evaluatie
Op basis van cijfers van 2016 over de nationale verkoop van elektrische fietsen, kan men schatten dat tijdens de 100 dagen van de groepsaankoop van 2017 in de deelnemende gemeenten normaal gesproken zo’n 740 elektrische fietsen verkocht zouden worden. Indien men daar het cijfer van 417 dankzij de groepsaankoop verkochte fietsen naast zet, lijkt het heel aannemelijk dat daar een deel supplementaire vraag bij is.
Tijdens de beide campagnes, waren er ook acties van Touring (in 2017) en onder meer De Standaard (in 2018). Die campagnes zullen allicht een invloed gehad hebben op de samenaankoop van IGEMO.
Om de stem van de kopers te horen in deze evaluatie maakten we gebruik van een online enquête met een tiental vragen. In de beide gevallen waren er daaruit drie belangrijke conclusies:
- De kopers waren over het algemeen erg tevreden over de aangekochte fiets.
- De kopers verklaarden meer tot veel meer kilometers te fietsen.
- De kopers verklaarden de fietsen vooral voor woon-werk- en woon-schoolverkeer te gebruiken.
Meer info over de evaluatie van de samenkoop van 2017, vind je in de bijlage.
Investering
2017 & 2018
- Totale budget: de voornaamste kost voor IGEMO was de personeelsinzet. Die wordt geraamd op 300 uur per editie. Ook bij de deelnemende gemeenten diende personeel ingezet te worden (raming 20 uur per gemeente).
Extra info
In de bijlage vind je nog de volgende interessante documenten terug: