Advies speedpedelec: meer verkeersveiligheid en behoud concurrentievoordeel
Fietsberaad Vlaanderen werkte aan een update van het advies uit 2016 rond de speedpedelec. Het voertuig is intussen meer ingeburgerd én het is aan te bevelen de ervaringen op het terrein om te zetten in concrete maatregelen. Het is de opdracht om een goed evenwicht te vinden tussen het stimuleren van het gebruik van de speedpedelec en een antwoord te bieden op de legitieme bezorgdheid voor de verkeersveiligheid, in het bijzonder op de fietsinfrastructuur. Het doel van dit advies is hoofdzakelijk om ruimte te scheppen voor een goede verstandhouding tussen een steeds toenemende diversiteit van gebruikers van weg- en fietsinfrastructuur.
We adviseren wegbeheerders om de speedpedelec in grote mate gelijk te schakelen met de fiets, met als cruciale voorwaarde dat speedpedelecs zich ook aanpassen aan de snelheid van een gewone fiets op plaatsen waar hij de ruimte deelt met andere fietsers en medeweggebruikers. In veel situaties zonder aparte fietsinfrastructuur kan de speedpedelec binnen de huidige wegcode dezelfde voordelen krijgen als de fiets. Dat is in voetgangersgebied, parken, woonerf, fietsstraat, beperkt eenrichtingsverkeer en verboden alle verkeer met uitzondering van fiets, speedpedelec, …
Een algemene snelheidsverlaging is wenselijk binnen de bebouwde kom. Dit betekent een grote vooruitgang in de objectieve verkeersveiligheid: lagere ongevallenkans en minder ernstige letsels. Het past ook in het bredere streven naar een meer ‘gedeelde en vertraagde openbare ruimte’ in verdichte omgevingen, waarbij de speedpedelec zijn concurrentievoordeel ten opzichte van de wagen blijft behouden. Op korte termijn kunnen lokale wegbeheerders zelf initiatief nemen om een zone 30 in te richten of uit te breiden. We bevelen ook aan dat de Vlaamse overheid overweegt om aan de borden bebouwde kom een snelheidslimiet van max. 30 km/u te koppelen, waarbij de wegbeheerder een uitzondering kan maken voor belangrijke invalswegen. De heldere veralgemening biedt een generieke oplossing voor Vlaanderen en vereenvoudigt sterk de bebording, vergroot de verkeersveiligheid en vergemakkelijkt de handhaving (de huidige wisselende snelheidsregimes binnen de bebouwde kom leiden vaak tot onduidelijkheden en onzekerheid, en vereisen telkens weer gedragsaanpassingen).
Aan de Vlaamse overheid bevelen we aan om een aantal wijzigingen met betrekking tot de snelheidsregimes op de openbare wegen te onderzoeken:
• Max. 30 km/u koppelen aan borden bebouwde kom – veralgemening
• Snelheidsverhoging tot max. 45 km/u mogelijk maken op F99 buiten de bebouwde kom
• Binnen het Scheepvaartreglement een snelheidsverhoging op jaagpaden mogelijk maken: max. 30 km/u binnen bebouwde kom en max. 45 km/u buiten bebouwde kom.
Een snelheidsverhoging tot max. 45 km/u buiten de bebouwde kom betekent nog steeds dat bestuurders van een speedpedelec andere weggebruikers niet in gevaar mogen brengen. Dit kan betekenen dat hij zijn snelheid plaatselijk moet verlagen.
Aan de Federale overheid bevelen we aan om een aantal wijzigingen in de wegcode te onderzoeken:
• Speedpedelecs laten meegenieten van alle fietsers tegelijk groen en rechtsaf/rechtdoor vrij voor fietsers
• Speedpedelecs toelaten op busbanen
• Speedpedelecs toelaten op D9 en D10, met absolute bescherming van de voetganger
Wegbeheerders moeten in situaties met aparte fietsinfrastructuur de verschillende verkeersborden (D7, D9, D10 en F99) goed afwegen en meer rekening houden met de impact op de speedpedelec. We adviseren om het gemengde fiets- en voetpad D10 uitsluitend te gebruiken zoals voorzien in de wegcode, als een punctuele oplossing wegens acuut ruimtegebrek, zoals op bruggen, in tunnels of bij wegwerkzaamheden. De toepassing van het gemengde fiets- en voetpad D9 wordt afgeraden.
Fietsberaad Vlaanderen meent dat de toepassing van deze aanbevelingen kan leiden naar een helderdere en eenvoudigere situatie op het terrein, met een positieve impact op het fietsverkeer én de verkeersveiligheid. Daarenboven kan er doeltreffender gecommuniceerd en gehandhaafd worden.
Op 26 november 2021 organiseerde Fietsberaad Vlaanderen het webinar speedpedelec. Herbekijk het hier.