De kruising van de Grondwetlaan, Hogeweg, Visitatiestraat en Sint-Bernadettestraat is van oudsher een drukke verkeersknoop. Na twee ongevallen op korte tijd besliste de stad het kruispunt zo snel mogelijk veiliger te maken. De stad Gent vertrok vanuit het STOP-principe en kwam uit bij het concept vierkant groen. Buiten de groencycli voor de vier straten is er nu een specifiek oversteekmoment voor fietsers en voetgangers op aanvraag. In dit systeem krijgen alle richtingen gelijktijdig groen licht, maar uitsluitend voor de actieve weggebruiker. Dit vindt plaats zodra er op de knop wordt gedrukt, wat betekent dat er 2 vierkantgroenfases per cyclus kunnen optreden. Wanneer er geen fietsers of voetgangers zijn, krijgen de twee assen voor het gemotoriseerd verkeer beurtelings groen. De duurtijd van het groen is kort wanneer er geen verkeer is en wordt verlengd bij meer verkeer tot een vastgesteld maximum. Op die manier worden mogelijke conflictsituaties tussen gemotoriseerd verkeer en actieve weggebruikers tot een minimum beperkt.

Bij de fysieke implementatie hanteerde het Mobiliteitsbedrijf van de stad eveneens het STOP-principe: de opstelruimte voor voetgangers en fietsers werd als eerste bepaald. Dit is echter alleen mogelijk indien er voldoende beschikbare ruimte is. Er moest enkel een stuk parkeerstrook verdwijnen om ruimte te maken voor de fiets; de overige infrastructuur bleef binnen de bestaande verharding passen. De oude verkeerslichten zijn vernieuwd, en er werden nieuwe wegmarkeringen en signalisatie aangebracht.

Betrokken partijen

Het project kwam er op initiatief van de stad. Het Mobiliteitsbedrijf van de stad nam de uitwerking op zich, terwijl de Dienst Wegen verantwoordelijk was voor de uitvoering van de benodigde werken. Het concept werd regelmatig besproken tijdens de maandelijkse werkgroep met De Lijn.

Bewoners waren vragende partij om het kruispunt aan te pakken. Zij werden niet op voorhand betrokken bij het project, maar wel uitgebreid geïnformeerd toen het vierkant groen van start ging. De eerste week waren er stewards die een woordje uitleg gaven bij de werking ervan en flyers uitdeelden. De bewoners werden bevraagd in een evaluatie.

Evaluatie

Er werden geen specifieke doelen vooropgesteld, behalve het verhogen van de veiligheid en minimaliseren van het aantal ongevallen. Via camerabeelden werd het gedrag van alle weggebruikers in beeld gebracht en geanalyseerd op het eerste kruispunt met vierkant groen in Gent. Eventuele aanpassingen kunnen worden meegenomen bij het overwegen en inrichten van toekomstige kruispunten met vierkant groen.

De veiligheid van voetgangers en fietsers is verbeterd, evenals de doorstroming. Beide partijen houden rekening met elkaar bij het kruisen en houden voldoende afstand. Hoewel er af en toe dwars of tegen de richting wordt overgestoken, gebeurt dit op een veilige manier. De bevraging toont aan dat deze weggebruikers zich veiliger voelen dan voorheen. Gemotoriseerd verkeer, zowel bussen als auto’s, ondervindt een lichte beperking in de doorstoming. (Onbewuste) roodlichtnegatie blijft een aandachtspunt voor beide partijen, wat met een sensibilisatiecampagne deels kan opgelost worden. Bij de invoering van het vierkant groen, werd soms nog vergeten om op de knop te drukken, maar dit gebruik is inmiddels ingeburgerd.

Investering

• Totale budget: € 83.000
  
• Indeling budget:
  • €56 000: VRI (lichtenregeling)
  • €20 000: wegmarkeringen en signalisatie
  • €7000: asfaltering kasseistrook voor comfort fietser

• Planning:
• • Oktober 2021: opdracht voor korte termijn voorstellen ter verbetering
  • Januari 2022: finalisatie van het concept
  • Februari 2022: finalisatie van het plan
  • Maart 2022: goedkeuring van het plan op het College van Burgemeester en Schepenen
  • Mei 2022: start werken
  • Begin juli 2022: initiatie van de verkeerslichtenregeling met vierkant groen
  • Midden juli 2022: laatste belijning en paaltjes

Initiatiefnemers

• Stad Gent
• Mobiliteitsbedrijf Gent

Contact

Pieter-Jan Kröhle

• Beleidsmedewerker verkeerslichten
• PieterJan.Krohle@stad.gent

Locatie

Visitatiestraat – Grondwetlaan

Extra

Wanneer voer je best vierkant groen in? Wat zijn de voordelen en de aandachtspunten? Check de Fietsmaat van Fietsberaad Vlaanderen.