Op 3 april 2024 werd in Brussel de Europese fietsverklaring officieel ondertekend. Vertegenwoordigers van de Europese Commissie, de lidstaten en het Europees Parlement onderhandelden de voorbije maandag over de tekst, onder leiding van het Belgisch Voorzitterschap. Eind januari vond al een Europese conferentie plaats over de tekst, maar nu is die dus officieel.

Fiets draagt bij aan maatschappelijke opgaven

De tekst vormt voor het Europees Parlement, de commissie en de lidstaten een strategisch kompas om het fietsbeleid om een inclusieve manier duidelijk en goed vorm te geven. De fiets wordt in de verklaring aangestipt als een van de meest duurzame, gezonde en efficiënte vervoermiddelen. Die potentie moet de komende jaren nog duidelijker tot uiting komen in het beleid, oa in de bijdrage die de fiets kan leveren in maatschappelijke opgaven zoals het terugdringen van de CO2-uitstoot en het bereiken van klimaatneutraliteit.

De verklaring erkent het belang van specifieke investeringsmiddelen voor de uitbouw van fietsinfrastructuur en strenge verkeershandhaving voor het bevorderen van fietsveiligheid. Ook de fietsindustrie wordt benoemd als een belangrijke motor voor innovatie. Maar gegevens over fietsgebruik en infrastructuur worden nog te weinig op een systematische, eenvormige manier verzameld.

Nood aan vergelijkbare fietsdata

De verklaring heeft de ambitie om het volledige potentieel van meer fietsgebruik aan te boren. Daarom stelt de verklaring dat Europa en de lidstaten, maar ook de regionale en lokale overheden, een sterk fietsbeleid moeten ontwikkelen, dat gericht is op inclusieve, goedkope en gezonde mobiliteit, en meer en betere fietsinfrastructuur. De verklaring erkent in het bijzonder de nood “veilige ruimte” om te kunnen fietsen én de voorwaarde van lage snelheden om dat ook te kunnen doen in gemengd verkeer. Het Parlement, de commissie en lidstaten engageren zich om hun verkeersveiligheidsinitiatieven meer te richten op kwetsbare weggebruikers, waaronder fietsers.

Eveneens willen ze de voorwaarden creëren om de Europese productie van fietsen en onderdelen te verhogen. Ook wordt de rol erkent van die de sociale economie kan spelen on het fiets-ecosysteem (hergebruik, herstel, verhuur). Ook binnen de deelmobiliteit en het toerisme zitten verschillende kansen voor een sterker fietsbeleid.

Tot slot, roept de verklaring op om het fietsbeleid nog beter te monitoren. De nood aan beter data, die op Europees niveau vergelijkbaar zijn, wordt sterk onderlijnd. Er is veel nood aan eenvormige indicatoren rond infrastructuur, het fietsaandeel en de fietsveiligheid.

De volledige fietsverklaring kan u hier nalezen (in het Engels).