Wie wel eens in kleinere treinstations in Nederland komt, heeft ze ongetwijfeld al gezien: de witte fietskluizen. Ze ogen wat plomp en nemen behoorlijk wat ruimte in, maar ze vallen wel in de smaak bij pendelaars. De Nederlandse Spoorwegen (NS) hebben dan ook geen plannen om de fietskluizen te laten varen, maar er staan wel enkele veranderingen op stapel om het systeem te moderniseren.

Aan 300 kleinere treinstations zonder bewaakte fietsenstalling, kunnen Nederlandse pendelaars een fietskluis huren. Ze betalen 109 euro voor een jaarabonnement en krijgen het sleuteltje van de kluis thuis in de bus. Vroeger waren er zo’n 16.000 fietskluizen, nu zijn het er nog 10.000. Er zijn ook wachtlijsten voor kandidaat-huurders in sommige stations, wat ProRail (de Nederlandse spoorwegbeheerder) aanzet om extra kluizen te plaatsen.

Voordelen en nadelen

De fietskluis biedt veilige en weersbestendige opslag voor tweewielers, tegen een redelijke prijs, met gegarandeerde beschikbaarheid. Ondanks deze voordelen erkent Wouter van Minderhout, programmamanager fietsparkeren bij stations bij ProRail, enkele nadelen. ‘De kluizen zijn duur. Ze worden speciaal voor ons gemaakt. Er hoort ook een overkapping bij. ProRail staat in voor 40 procent van de financiering, de gemeente voor 60 procent. Het zijn bovendien stevige kubussen die behoorlijk wat ruimte innemen. Ze staan wel bij kleinere stations waar ruimte over het algemeen beschikbaar is. Een ander nadeel is de verhuur voor onbepaalde duur, wat mogelijk leidt tot leegstand en oneigenlijk gebruik, voor andere spullen dan fietsen.’

Toekomstige ontwikkelingen

Ondanks de nadelen blijven de fietskluizen een belangrijk product voor de NS, met een tevredenheidsscore van 7,8 onder pendelaars. ‘Er is dan ook geen sprake van dat we de kluizen opgeven, integendeel,’ zegt Rebecca van der Horst, programmamanager ketenmobiliteit bij NS Stations.

We willen de fietskluizen verder ontwikkelen.

‘In de toekomst willen we de fysieke sleutel vervangen door een geautomatiseerd systeem. En op vraag van de klanten overwegen we flexibeler gebruik, zoals dag- of maandverhuur.’ NS en ProRail denken ook na over de grote vraag naar kleinschalig bewaakt stallen van fietsen, iets tussen de individuele kluis en de bewaakte stalling in. Rebecca van der Horst: ‘Aan veel kleinere stations staan er vier, zes of acht kluizen, dat is prima. Is er een wachtlijst, dan kunnen we uitbreiden. Maar er zijn ook stations waar er tot wel 250 fietskluizen staan. Dat is te veel, ze nemen te veel ruimte in. Op dezelfde oppervlakte zouden we veel meer fietsen kunnen stallen. Alleen moet dat natuurlijk veilig en comfortabel kunnen, zeker omdat er steeds meer duurdere e-bikes komen. We onderzoeken nu welke vorm van kleinschalige bewaakte fietsenstalling het best bij welke situatie zou kunnen passen.’

Fietsberaad Vlaanderen wilt de kosten van een fietskluizensysteem voor Vlaanderen inzichtelijk maken en werkt aan een kostencalculatie.

Op 13 oktober 2023 was het Lerend Netwerk Fietsparkeren van Fietsberaad Vlaanderen te gast in Eindhoven. Heb je interesse om aan te sluiten bij het Lerend Netwerk mail dan naar info@fietsberaad.be