In 2014 voerde Royal Haskoning in opdracht van de provincie Antwerpen een studie uit over fietsmeetsystemen. De resultaten van de studie lagen aan de basis de Provinciale Fietsbarometer. De studie geeft een overzicht van de strategieën, methoden en systemen om fietsmetingen uit te voeren. Een SWOT-analyse legt de voor- en nadelen van elk meetsysteem bloot.

Fietsmeetsystemen worden gebruikt om fietsaantallen te tellen en/of om informatie te verzamelen rond routekeuze, herkomst en bestemming, klanttevredenheid enz. Deze kennis wordt ingezet om inzicht te krijgen in de motivatie (of niet-motivatie) van fietsers,  om het beleid te ontwikkelen of af te toetsen en voor marketingdoeleinden. Niet alleen mobiliteitsdiensten maken gebruik van fietsmetingen, ook diensten toerisme, studiebureaus, politiediensten enz. maken gebruik van fietsmeetsystemen. Afhankelijk van wat precies moet worden gemeten zijn er verschillende strategieën.

• Doorsnedetellingen geven de resultaten weer in beide richtingen op een bepaalde punt (doorsnede) van een weg.
• Kruispunt- en rotondetelling geven inzicht in de intensiteiten en rijrichtingen.
• Routetelling brengen het fietsgebruik op een route kan in beeld.
• Bij een relatietelling wordt gelijktijdig geteld op alle routes tussen gebied A en B en ontstaat er een beeld van het fietsverkeer tussen deze twee gebieden.
• Bij de cordontelling worden alle ingaande en uitgaande fietsbewegingen van een gebied gelijktijdig geteld.

Fietsmetingen worden handmatig uitgevoerd of automatisch met een telslang, radarteller,  glasvezel of inductielus of een enquête. Tegenwoordig worden er ook metingen gedaan met apps op de smartphone en met RFID (Radio-Frequency IDentification).

Voor een praktisch voorbeeld van fietsmetingen kan u de fiche lezen over de provinciale fietsbarometer in Duffel.

Aanbevelingen om fietstellingen te optimaliseren

Royal Haskoning heeft in het onderzoeksrapport tevens een aantal aanbevelingen voorgesteld om de
resultaten van fietstellingen en –bevragingen te optimaliseren:

• Maak een meetnetwerk bestaande uit een combinatie van permanente en tijdelijke telpunten.
• Combineer tellingen met enquêtes om de gegevens over de intensiteiten aan te vullen met gegevens over herkomsten, bestemmingen, routes en motivaties.
• Maak gebruik van beschikbare extrapolatietechnieken om teldata met elkaar te kunnen vergelijken.
• Tel en meet voor en na de uitvoering van projecten.
• Formuleer (ambitieuze) meetbare doelstellingen
• Ontwikkel een integraal meetprogramma bestaande uit algemene statistieken, tellingen en bevragingen, om de voortgang van het fietsbeleid te meten.
• Rapporteer om de twee jaar over de voortgang van het beleid.
• Breng deze rapportage ook in het Engels uit om Vlaanderen ook internationaal te positioneren.
• Ontwikkel een onderzoeksprogramma als onderdeel van het fietsbeleid.
• Probeer innovatieve onderzoekstechnieken uit.
• Maak met andere overheden afspraken over de manier van tellen en meten om zo gegevens onderling uit te
  kunnen wisselen.
• Maak met andere overheden afspraken over een gemeenschappelijk onderzoeksprogramma.

Initiatiefnemers

• Provincie Antwerpen

Contact

Tina Caers

• Teamverantwoordelijke Team Fietsbeleid Provincie Antwerpen
• 03/240 50 57
• tina.caers@provincieantwerpen.be

Betrokken partijen

Iedereen die fietsintensiteiten/stromen wenst te meten kan betrokken partij zijn. In praktijk zijn dat meestal de mobiliteitsafdelingen of fietsverantwoordelijken van gewesten, provincies en gemeentes. Ook diensten gericht op toerisme, de verkeerspolitie, fiets gerelateerde organisaties (fietsersbond, ProVelo…) en studiebureaus voeren regelmatig dergelijke tellingen uit. Bijkomend kan er een uitvoerende dienst zijn die het toestel plaatst en op regelmatige tijdstippen het toestel ‘uitleest’ (i.e. de data eruit haalt).

Evaluatie

Elk meetsysteem heeft zijn eigen kenmerken, voor- en nadelen. De inzet van een specifieke meetmethode is erg afhankelijk van het doel van de meting, maar ook van zaken zoals de betrouwbaarheid en de kosten.

Royal Haskoning voerde in de studie een SWOT-analyse uit van de verschillende meetsystemen. Meer info hierover kan je lezen in de bijhorende fiche.

Uitgebreidere informatie over de Provinciale Fietsbarometer van de provincie Antwerpen kan je vinden in het Rapport fietstellingen over fietstellingen in de provincie Antwerpen.