Samenvatting

Langs de Grotesteenweg in Antwerpen werden op vijf kruispunten ‘indirect linksaf’-stroken aangelegd. Dit is een relatief nieuwe verkeersmaatregel voor fietsers die hen conflictvrij laat oversteken en bijdraagt aan een veiligere en comfortabelere fietsinfrastructuur. In Denemarken bestaan deze stroken al langer, en ook Gent legde er langs de stadsring een aantal aan.

Projectbeschrijving

Het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) past de maatregel ‘indirect linksaf’ nu ook toe in Antwerpen. Concreet gebeurde dit op vijf kruispunten langs de Grotesteenweg, tussen de Boomgaardstraat en de Uitbreidingstraat. De maatregel kwam er als antwoord op de toenemende nood aan conflictvrije kruispuntinrichtingen, waarbij gemengd verkeer in zijstraten en beperkte ruimte voor rechtstreekse oversteek het gebruik van indirect linksaf noodzakelijk maakte. Op de Grotesteenweg rijden bovendien ook trams, wat het overzicht aan verkeersstromen nog moeilijker te lezen maakt. Bij deze oplossing steekt de fietser eerst rechtdoor over, om vervolgens te wachten in een aangeduid vak rechts van het fietspad. Zodra het dwarsverkeer groen krijgt, kan de fietser veilig linksaf rijden.

Naast de invoering van de indirect linksaf-bewegingen werden ook de bestaande enkelrichtingsfietspaden waar mogelijk verbreed tot 2 meter en kregen ze een nieuwe asfaltlaag in plaats van klinkers. De oversteekplaatsen aan de betrokken kruispunten werden eveneens aangepast. Het kruispunt met de Boomgaardstraat kreeg een lichtenregeling die maximaal conflictvrij is, zodat fietsers en voetgangers niet langer samen het ‘groen licht’ delen met het gemotoriseerd verkeer.

Hoewel de maatregel in eerste instantie contra-intuïtief kan aanvoelen door dat ze een stukje rechts moeten afslaan om eigenlijk de beweging linksaf te kunnen maken, draagt ze bij aan een verhoogde verkeersveiligheid. Een nadeel is dat fietsers in twee bewegingen moeten afslaan, terwijl auto’s dit in één beweging doen. Het gebruik ervan is niet verplicht voor wegbeheerders, en het wordt slechts toegepast wanneer andere veiligere oplossingen niet mogelijk zijn.

Betrokken partijen

AWV coördineerde het project en was de initiatiefnemer. De stad Antwerpen was betrokken bij het proces. Hoewel geen intensief participatietraject werd opgezet, werden bewoners geïnformeerd over de geplande ingrepen. De maatregel maakt deel uit van een bredere herinrichting van de Grotesteenweg.

Evaluatie

De maatregel is recent geïmplementeerd en werd nog niet formeel geëvalueerd. De situatie wordt wel actief opgevolgd op basis van ongevallenstatistieken en klachten van weggebruikers. Tot dusver bleken geen bijsturingen nodig. Voor andere kruispunten in de omgeving werden alternatieve maatregelen genomen. De maatregel geldt niet als pilootproject, aangezien het principe van indirect linksaf al vaker wordt toegepast in Vlaanderen. Een grondige evaluatie dringt zich dan ook niet echt op.

Investering

15 april 2024 –eind februari 2025

• Totale budget: Moeilijk te bepalen, gezien het voor dit project deel uitmaakt van een groter geheel.

Initiatiefnemers

• AWV

Contact

Meldpuntwegen

Locatie

Route van de Boomgaardstraat naar de Uitbreidingstraat