Samenvatting

De stad Mechelen heeft bij de heraanleg van de woonwijk Oud Oefenplein verregaande maatregelen getroffen om auto’s zo veel mogelijk uit de wijk te weren. De verbindingen doorheen de wijk zijn volledig doorgeknipt voor gemotoriseerd verkeer. Op die manier wordt er meer ruimte gecreëerd voor de fietsers en voetgangers, die zich wel nog dwars doorheen de wijk kunnen voortbewegen. Het definitieve plan kwam tot stand met inspraak van de omwonenden, zodat aan alle wensen en noden werd voldaan.

Projectomschrijving

Begin jaren 50 werd de sociale woonwijk Oud Oefenplein te Mechelen opgetrokken als moderne tuinwijk met veel groen. Vanaf de eeuwwissel was de wijk echter op meerdere vlakken aan vernieuwing toe. In 2008 werd gestart met de opmaak van een globaal renovatieplan om de wijk volledig op te frissen. Binnen het globale renovatieplan, werd ook de nodige aandacht aan het openbaar domein besteed met als doel een plek te creëren waar buurtbewoners zich kunnen ontspannen en op adem kunnen komen. Hierbij werd in het bijzonder rekening gehouden met de actieve weggebruikers: de wijk wordt een zone 30 met twee paden die voorbehouden zijn voor fietsers en voetgangers. 

Bij de heraanleg van de wijk heeft men drastische maatregelen genomen om de wijk zo veel mogelijk autoluw te maken. De wijk is gelegen tussen twee gewestwegen, namelijk de Antwerpsesteenweg en de Liersesteenweg, met veel verkeerslichten, waardoor er sluipverkeer doorheen de wijk mogelijk was. De autoverbindingen doorheen de wijk zijn volledig doorgeknipt, zodat doorgaand verkeer niet meer mogelijk is. Het binnengebied van de woonblokken is autovrij wandelgebied met fietspaden en een speeltuin dwars doorheen het gebied. 

Goede ‘Fix the Mix’ – praktijk

De woonwijk is heringericht volgens de principes van een MIX-wijk. Het is een aangenaam en veilig gebied met een mix van vervoermiddelen en functies. Het hart van de wijk is de sporthal en het dienstencentrum in combinatie met speelpleintjes en het nodige groen. Op de straten en pleinen primeert (verkeers)veiligheid, waardoor het circulatieplan geen doorgaand verkeer toelaat en een algemene snelheidsbeperking van 30 km/h hanteert. De wijk blijft bereikbaar en toegankelijk voor de bewoners. Het parkeren van de wagens gebeurt gebundeld. De afname van verkeersdrukte komt de leefkwaliteit en rust van de omwonenden ten goede. De afwezigheid van gemotoriseerd verkeer in de kern zet de bewoners aan tot wandelen en fietsen op korte afstanden en voor lokale verplaatsingen.  

Proces

Na afronding van het voorontwerp voor de heraanleg van het openbaar domein werden de wijkbewoners en alle betrokkenen uitgenodigd om mee te denken over het project, zodat het definitieve ontwerp van de groene gebieden zo goed mogelijk aansluit bij hun wensen en noden. Bewoners werden geïnformeerd en bevraagd via een infomoment en verschillende kanalen. Ook werd er rekening gehouden met de wensen en noden van de kinderen en tieners van de wijk via de kinder- en tienerwerking en via de basisschool in de wijk. 

Doordat tijdens de heraanleg van het openbaar domein ook alle woningen gerenoveerd werden, creëerde dit de kans om grondige veranderingen op onder andere vlak van mobiliteit en circulatie te initiëren. Door deze totaalaanpak werd veel winst qua leefbaarheid en groene omgeving geboekt. Het zorgde daarentegen ook voor een zekere complexiteit, omdat alle straten bereikbaar moesten blijven. Voor hulpdiensten moet het duidelijk zijn waar straten geknipt worden en of straten ter hoogte van een knip van naam veranderen. 

Betrokken partijen

Voor het ontwerp werd het studiebureau INFRABO aangesteld. De plannen van de herinrichting van de woonwijk werden geïnitieerd door de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen. 

Investering

De herinrichting van wijk Oud Oefenplein als groene woonwijk werd afgerond in 2017. 

De Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen, Woonpunt en de stad Mechelen investeerden bijna 7 miljoen euro in de heraanleg van de straten en pleinen van het Oud Oefenplein. 

Initiatiefnemers

• De Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen
• Woonpunt
• Stad Mechelen: afstemming met dienst natuur- en groenontwikkeling, dienst mobiliteit, afdeling openbaar domein, dienst sport, dienst preventie en veiligheid 

Contact

Joris Slootmaeckers – Mobiliteitsdeskundige stad Mechelen, joris.slootmaeckers@mechelen.be 

Locatie

Sociale woonwijk gelegen tussen de Antwerpsesteenweg en de Liersesteenweg in Mechelen-Noord