Om het verkeersveiligheidsbeleid om te volgen, presenteert VIAS elke drie maanden de verkeersveiligheidsbarometer. De barometer is een verwerking van de cijfers van verkeersongevallen uit de voorbije maanden, vergeleken met eenzelfde periode in het jaar voordien. De barometer moet beleidsmakers in staat stellen om trends in het verkeersveiligheidsbeleid sneller op te sporen. De barometer houdt het thema ook onder de aandacht.
Fietsberaad Vlaanderen keek naar de voorspelbaarheid van de barometer voor fietsslachtoffers die het leven laten in een ongeval. Daarbij valt op dat de indicator “doden ter plaatse” steeds minder in staat is om het aantal “dodelijke gewonden” of “doden 30 dagen” (een slachtoffer dat alsnog overlijdt binnen de 30 dagen na een ongeval) in te schatten.
BRON: Statbel/VIAS verkeersveiligheidsbarometer
Voor beleidsadviseurs is het dus belangrijk om steeds het volledige beeld te hebben en fietsveiligheid te beoordelen op basis van het aantal doden 30 dagen. Enkel op die manier kunnen jaarlijkse evoluties goed worden inschat.
Daarnaast kennen we ook even naar de lange termijntrends van fietsongevallen. Omwille van de statistische vergelijkbaarheid van data kunnen we maar teruggaan tot 2004. We vergeleken het aantal ongevallen per jaar met het gemiddelde van de voorbije drie jaar. Het gewicht van occasionele of uitzonderlijke gebeurtenissen wordt op die manier uitgevlakt.
Wat opvalt is dat sinds 2006 het gemiddeld aantal fietsdoden over drie jaar eerder (beperkt) is gestegen (van 60,3 in 2004 tot gemiddeld 74,6 in 2014), maar de laatste vier jaar voorzichtig opnieuw daalt tot 70.
BRON: Statbel
Dezelfde oefening voor letselongevallen van fietsers – die een sterke onder-registratie kennen- levert een minder positief beeld op. Van een jaarlijks gemiddelde van 6760 in 2006 stijgt het jaar na jaar tot 8234 in 2016. In 2017 is er gemiddeld een lichte daling tot 7995 letselslachtsoffers.
Bron: Statbel
Meer over informatie over verkeersveiligheid en fietsverkeer is terug te vinden in volgende rapporten:
- Het VIAS-themadossier fietsers (2018): algemeen overzicht van de verkeersveiligheidsproblematiek van fietsers op basis van nationale/internationale literatuur en statistieken
- Fietsongevallen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (2017): uitgebreide analyse van processen-verbaal over fietsongevallen in Brussel door VIAS
- Wat is specifiek voor fietsers en motorfietsers bij de verwondingen opgelopen bij een verkeersongeval? (VIAS, 2017)
Ook in de toekomst plant VIAS nog onderzoek gericht op fietsverkeer. Fietsberaad Vlaanderen en VIAS zullen hierover uiteraard overleg plegen.