Kasseiwegen zijn nogal oncomfortabel om op te rijden, vooral met de fiets. Maar omwille van de hoge erfgoedwaarde hebben het Agentschap Onroerend Erfgoed soms bezwaar tegen het verwijderen ervan. Het Agentschap heeft een afwegingskader opgesteld waarin het haar zienswijze weergeeft, samen met advies en verbeteringsmaatregelen.

In eerste instantie wordt bekeken of de erfgoedwaarden zijn omschreven in een beschermingsbesluit waarin de weg is opgenomen. Is dit niet het geval, maar maakt de weg wel deel uit van een bescherming, dan moeten de erfgoedwaarden eerst worden gedefinieerd.

Criteria waarden kasseiweg

De waarden van de kasseiweg wordt ingeschat op basis van de volgende criteria:

• Historische waarde (relict uit een bepaalde periode, industrieel-archeologische waarde,…);
• Wetenschappelijke waarde (geomorfologie, biodiversiteit,…);
• Esthetische waarde (beeldbepalend,…);
• Ruimtelijk-structurerende waarde (structuurbepalend in het landschap);
• Sociaal-culturele waarde (beleving, artistieke betekenis, symboolwaarde,…);
• Ensemblewaarde of contextwaarde (wederzijdse invloed van de omgeving en de weg op elkaar);
• Representativiteit (typevoorbeeld);
• Zeldzaamheid (rekening houdende met de tijds- en geografische context);
• Gaafheid en herkenbaarheid (huidige toestand).

Mogelijke ingrepen

Nadat de waarden van de kasseiweg zijn bepaald worden de mogelijke ingrepen bekeken. Hierbij zijn volgende elementen van belang:

• Het behoud van het uitzicht en van de erfgoedwaarden wordt altijd vooropgesteld.
• Indien de verkeersveiligheid in het gedrang komt kan in uitzonderlijke gevallen een aanpassing aan het uitzicht van de weg overwogen worden.
•  Verbeteringswerkzaamheden worden ongunstig beoordeeld indien ze de erfgoedwaarden aantasten en er geen alternatieven mogelijk zijn.
• Voor een gaaf bewaarde weg zullen de meeste wijzigingen ongunstig beoordeeld worden.
• Maximaal hergebruik van materiaal en behoud van het wegprofiel.
• Versterking van fundering kan indien de weg zwaar belast is door verkeer en er geen alternatieven hiervoor zijn.
• Wegmarkeringen worden bij gaaf bewaarde kasseiwegen altijd ongunstig beoordeeld.
• Voor de wegen met een reeds gewijzigd materiaal of profiel zal het gebruik v​​an andere materialen worden toegelaten wanneer deze gelijkvormiger zijn en het gebruik identiek is.
• Een verbreding van de weg door comfortstroken in de zate zal kunnen worden toegelaten in steden en dorpskernen wanneer de ruimte te beperkt is om dit erbuiten te doen of omwille van veiligheidsredenen.
• Wanneer de fundering van de weg reeds gewijzigd was wordt een versterking van de fundering en de toepassing van een water ondoorlatende gesloten voeg veelal gunstig beoordeeld.

Het rijcomfort van een kasseiweg kan met volgende ingrepen worden verbeterd:

• Heraanleg van een kasseiweg:
• Aanleg van een langsstrook of uitwijkstrook.
• Gebruik van een gesloten voeg
• Fysieke opsplitsing type weggebruikers
• Aanleg van een comfortstrook naast de kasseiweg
• Aanleg van een comfortstrook in de zate van de kasseiweg​

Enkele recente voorbeelden van heraanleg van kasseiwegen zijn

Door het zware gebruik van de centrale kasseiweg in het Groot Begijnhof van Leuven kwamen de kasseien makkelijk los te liggen. Bij de heraanleg opteert men voor epoxymortel op deze as.

In de dorpskern van Ruislede werd de kasseiweg verzwaard om het zware verkeer te kunnen blijven opvangen. Hierbij werd ook gebruik gemaakt van een gesloten voeg.

Op de Kantienberg in Gent werd een betonnen comfortstrook geïntegreerd in de zate na melding van vele ongevallen met fietsers op de helling.

Aanbevelingen en bedenkingen

• Vermijd het zagen van kasseien als afvlakkingsmethode. Zo wordt authentiek materiaal beschadigd, gaan typische kenmerken van de weg verloren en komen de stenen gemakkelijker los.
• Door zwaar verkeer om te leiden wordt de weg minder belast. Zo wordt de fundering minder snel beschadigd.
• Het kan zinvol zijn de problematiek te bekijken in een ruimer mobiliteitskader door het opstellen van een beleidsplan.
• Vermijd het borstelen van kasseiwegen met (krachtige) staalborstel maar opteer voor nylonborstels. Zo blijf de voegvulling intact.
• Systematische controle van de staat van de kasseiwegen vermijdt hogere kosten op termijn. Bij constatatie van gebreken kan onmiddellijke herstelling versnelde degradatie tegengaan.
• Uitgebroken kasseien worden best in een depot bewaard tot ze weer kunnen worden hergebruikt.