Brochure Leefbuurten: bouwen aan autoluwe, groene en gezonde ‘Leefbuurten’
Team Vlaams Bouwmeester en Fietsberaad Vlaanderen delen de ambitie om de publieke ruimte in woonbuurten beter in te richten. Buurten kunnen wandel- en fietsvriendelijker worden, gezonder en aangenamer om in te verblijven, mét meer ruimte voor groen en water. Onder de noemer “Leefbuurten” lanceerden ze samen een onderzoekstraject, dat zijn neerslag vond in een inspirerende brochure. Voor Fietsberaad een logisch vervolg op het “Fix The Mix”-traject.
Wat zijn leefbuurten?
Leefbuurten zijn levendige, klimaatrobuuste en autoluwe buurten waar het aangenaam wandelen, fietsen én wonen is. De inrichting van het publieke domein in Leefbuurten draagt bij aan de evolutie naar veilige, gezonde, sociale en duurzame gemeenten door de verkeersfunctie te overstijgen en ruimte te bieden voor de vele noden en claims waar onze straten het voorwerp van zijn. Het zijn aangename verblijfsplekken op maat van jong en oud. De inrichting ervan biedt ruimte voor ontmoeting en activiteit, natuur en groen en water. Bomen zorgen dat de zomerse hitte en droogte wordt getemperde. Er is gezonde lucht en zijn stille plekken. Fietsen en wandelen zijn er vanzelfsprekend. De auto is er niet dominant aanwezig.
In een traject van drie workshops betrokken we verschillende steden en gemeenten, die concrete kwesties voorlegden aan een team van experts. Uitdagingen en kansen om van een gewone wijk een echte Leefbuurt te maken, werden besproken. Telkens gingen we op zoek naar positieve overtuigings- en verbeeldingskracht. Hoe kunnen we beter inzicht geven in de positieve effecten van soms gecontesteerde maatregelen? Wat is nodig om bewoners mee te krijgen? Kan dat door als beleidsmaker of adviseur duidelijk te zijn over het waarom? Kunnen inspirerende voorbeelden helpen om met lef een Leefbuurt te realiseren?
Inspiratie voor het relanceplan?
De aanpak van het traject sluit goed aan op de bijzondere manier waarop mensen tijdens de corona-lockdown hun buurt hebben herontdekt. De afwezigheid van gemotoriseerd verkeer had veel positieve effecten: minder geluidshinder en een betere luchtkwaliteit, meer bewegingsruimte voor voetgangers en fietsers. Maar ook bij de relancemaatregelen die aan de Vlaamse overheid werden voorgelegd, kwamen gelijkaardige concepte bovendrijven, zoals bijvoorbeeld de 15-minutenwijk. Winkels, scholen, ontspanningsmogelijkheden,… alles ligt binnen het bereik van een kwartiertje fietsen, in aangename buurten. Deze filosofie is ook toegepast in het traject ‘Leefbuurten’, dat nog voor de coronacrisis werd afgerond.
Team Vlaams Bouwmeester, Fietsberaad Vlaanderen, Artgineering en de Vrije Universiteit Brussel stelde deze brochure samen met inspirerende voorbeelden, concrete bouwstenen voor de aanpak én heldere ontwerpprincipes.
Leertraject
Zeven geselecteerde steden en gemeenten worden ondersteund in de transformatie van een woonbuurt tot een échte Leefbuurt. Aan deze begeleiding wordt een leertraject gekoppeld dat inzichten oplevert voor andere projecten en toekomstig beleid. De dagelijkse sturing van dit traject is opgenomen door een projectregisseur binnen het Team Vlaams Bouwmeester. De inzichten uit de voorbereidingsfase staan gebundeld in het tussentijds rapport ‘Leren van Leefbuurten’.
Meer weten?
