Samenvatting

Het stationsplein in Kontich kreeg een make-over. Een volledige heraanleg maakte het mogelijk om de ruimte beter te herverdelen voor voetgangers en fietsers. Het plein transformeerde van een autoplein naar een plek die groener is, aangenamer om te vertoeven en ook veiliger voor alle weggebruikers.

Projectbeschrijving

Het stationsplein van Kontich was dringend aan vernieuwing toe. Het plein was een grote parkeerplaats voor wagens. Deze parking domineerde het uitzicht en de uitstraling van het stationsplein en zorgde voor een onoverzichtelijk kluwen en gevaarlijke verkeerssituaties tussen diverse weggebruikers (voetgangers, fietsers, auto’s en bussen). Het wegdek was verouderd en vertoonde tal van verzakkingen en lokale herstellingen, waardoor het herleid werd tot een lappendeken van nieuw en oud wegdek. De toegankelijkheid van de publieke ruimte voldeed niet aan de huidige eisen en normeringen.

Ook het rioleringsstelsel bleek structureel beschadigd te zijn en moest vervangen worden. Tijdens de heraanleg van het plein konden tegelijk de nodige riolerings- en nutswerken uitgevoerd worden, zoals de aanleg en vervanging van een gescheiden stelsel. Zo werden meerdere problemen in één beweging aangepakt, waardoor tijd en middelen efficiënt konden worden ingezet.

Klimaatrobuust ontwerp en functionele inriching

Het ontwerp van het plein omvat een aantal interessante inrichtingsprincipes waarmee rekening werd gehouden. Een eerste principe is het toevoegen van substantiële groenruimtes en aanplantingen, evenals het verankeren van water in de openbare ruimte. Het ontwerp is klimaatrobuust met blauwgroene elementen, waarbij groenzones functioneel worden ingezet voor watercaptatie. Er is ook een wadi aangelegd om overtollig hemelwater op te vangen. De parking is uitgevoerd in waterdoorlatende klinkers. Het aspect ‘beleving’ werd geïntegreerd door de aanleg van zit- en speelelementen, een terras en een fonteinveld ter hoogte van de ingang van het stationsgebouw. Het aangelegde terras biedt mogelijkheden voor horeca-uitbating. De NMBS deed intussen een nieuwe oproep naar een kandidaat-concessiehouder voor het uitbaten van een vrij concept in het stationsgebouw. De toekomstige invulling van het stationsgebouw is op dit moment nog niet gekend.

De functionaliteit van het stationsplein blijft behouden dankzij de doordachte inpassing in de omgeving. Er zijn 40 parkeerplaatsen voorzien, waaronder een aantal voor mindervaliden, elektrische wagens en kortparkeren. De inrichting van het stationsplein stimuleert duurzame mobiliteit. Fietsparkeren kan in de twee vernieuwde fietsenstallingen, waarvan de capaciteit werd verhoogd. Het station is ook voor fietsers beter bereikbaar geworden dankzij de perfecte integratie van de fietssnelweg F1 (Antwerpen–Brussel), die langs het stationsplein loopt. Ter hoogte van het station kunnen fietsers ook eenvoudig aansluiten op de F16 (Fietssnelweg Lier–Lint). Door de aanleg van toegankelijke bushaltes aan het plein wordt het gebruik van het openbaar vervoer comfortabeler.

Betrokken partijen

Een intensief voortraject ging vooraf aan de start van de werken. In 2018 startten verschillende participatierondes om een beter beeld te krijgen van de visie en wensen van de buurtbewoners en de gebruikers van de stationsomgeving met het bijhorende plein. De bewoners, de reizigers, het lokaal bestuur Kontich, de nutsmaatschappijen, rioolbeheerder Pidpa, De Lijn, de Provincie Antwerpen, de NMBS en studiebureau Antea Group zijn betrokken geweest bij verschillende overlegrondes om tot een finaal ontwerp te komen.

In 2023 ging de eerste schop in de grond. Het project werd gefaseerd uitgerold, waarbij eerst de riolering en funderingen werden aangepakt. Nadien werden de verharding en de bovenbouw aangelegd om tot slot in het tweede kwartaal alles af te werken. De uitvoeringstermijn werd geschat op 100 werkdagen en was weersafhankelijk.

Om de hinder voor de omwonenden tot een minimum te beperken, werden maatregelen genomen. Zo kon er nog steeds geparkeerd worden rondom het stationsplein in een blauwe parkeerzone. Voor lokaal verkeer werd overrijdbare steenslag gebruikt. Bewoners konden hun woning nog steeds veilig betreden via toegangsbrugjes. Om de verminderde fietsparkeercapaciteit door het wegvallen van de oude fietsenstallingen op te vangen, werd een tijdelijke fietsenstalling geplaatst.

In het najaar van 2024 werd het stationsplein in Kontich geopend.

Investering

2018 – 2024

• Totale budget: € 2.300.000 excl. BTW
• Financiële partners:
  • Pidpa : 39%
  • NMBS : 17%
• Indeling budget:
  • 12% realisatie fietsstallingen
  • 25% rioleringswerken
  • Saldo: omgevingsaanleg

Initiatiefnemers

• Lokaal bestuur Kontich, mobiliteitsdienst

Contact

• Antea Group: Thierry Hermans (projectmanager) en Willem Van Nerom (projectleider)
• Mobiliteitsdienst Kontich

Locatie

Kontich