Hoe BASF zijn werknemers opleidt en fietsongevallen vermindert
Samenvatting
In 2017 startte chemiebedrijf BASF in de Antwerpse haven met een leaseplan voor bedrijfsfietsen. Dat project voor meer duurzaam woon-werkverkeer leidde tot een opvallende stijging in het fietsgebruik maar jammer genoeg ook in het aantal fietsongevallen en werkverlet. Daarop nam de directie maatregelen om van veiligheid een speerpunt in het mobiliteitsbeleid te maken.
Projectomschrijving
Sinds de start van het fietsleaseprogramma stijgt het aantal mensen dat met de fiets naar het werk komt. In januari 2020 waren er bijna 1.400 werknemers die een fiets leasen bij BASF. Dat heeft vanzelfsprekend een positief effect op het fietsgebruik. Keerzijde van de medaille is echter dat samen met het toenemende aantal gefietste kilometers ook het aantal fietsongevallen toenam. In 2018 werden 25 ongevallen geregistreerd, goed voor 660 uren werkverlet.
Veiligheidscultuur bij fietsers versterken
Daarop besloot BASF actie te ondernemen om de veiligheidscultuur die al in het bedrijf aanwezig is, door te trekken naar het mobiliteitsbeleid. Zo startte in 2018 een multidisciplinaire werkgroep en werd fietsveiligheid opgenomen in de ondernemingsdoelstellingen. Het doel is om het fietsgedrag in woon-werkverkeer én op de site continu te verbeteren om zo het aantal fietsongevallen te doen dalen.
Daarvoor bracht de werkgroep data samen over 5 thema’s: meteorologische omstandigheden, infrastructuur, fietsuitrusting, attitude, tripgegevens. Op basis van de verzamelde data koos BASF voor een verplichte fietsopleiding voor iedereen die een bedrijfsfiets leaset aangevuld met interne sensibiliseringscampagnes.
Betrokken partijen
Fietsopleiding voor gebruikers leaseplan
In samenwerking met VSV werkte BASF een fietsopleiding uit voor gebruikers van alle types fietsen, zowel gewone als elektrische fietsen en speedpedelecs. De opleiding is verplicht voor iedereen die gebruik maakt van het leaseplan. De opleiding bestaat uit een e-learningmodule over de verkeersregels en praktische én theorielessen op het bedrijf zelf.
Sensibiliseringscampagnes op het ritme van de seizoenen
BASF legt in zijn interne sensibiliseringscampagnes de focus op de fiets. Daarin spelen medewerkers zelf een hoofdrol om de herkenbaarheid nog te verhogen. De tips die de medewerkers meekrijgen zijn seizoensgebonden en vermijden het opgestoken vingertje. De campagnes zijn te zien op de interne communicatiekanalen (affiches, TV’s, flyers). Maar ook interactieve acties werden ingezet. Zo konden medewerkers in een donkere tunnel op de terreinen van BASF een zichtbaarheidstest laten uitvoeren in hun fietsuitrusting. De instant feedback overtuigde heel wat mensen om extra aandacht te besteden aan hun uitrusting.
Evaluatie
De multidisciplinaire werkgroep monitort het project aan de hand van het DMAIC-proces: Define, Measure, Analyse, Improve en Control. Na een sterke stijging van het aantal fietsongevallen in 2018, werd duidelijk dat de fietsopleidingen en de sensibiliseringscampagnes hun vruchten afwierpen. Bij de speedpedelecs werd zelfs een daling met 50% opgetekend zodat het ongevalniveau er nu vergelijkbaar is met dat van gewone (elektrische) fietsen. Het aantal dagen werkverlet door fietsongevallen naderde in 2021 weer bijna dat van 2017 bij de start van het leaseprogramma.
BASF is erin geslaagd de veiligheid van zijn fietsende medewerkers te verhogen. Het bedrijf blijft verder actief inzetten op een verkeersveiligheidscultuur. Zo bezorgde de werkgroep de feedback van de BASF-fietsers op de fietsinfrastructuur aan de betreffende lokale overheden. Die kunnen dan verder beslissen of ze extra ingrepen plannen om de probleempunten op hun grondgebied veiliger te maken voor alle fietsers.
Initiatiefnemers
- BASF