Fietsteltoestellen zijn een zeer handig instrument om data te verzamelen over het aantal fietsers die passeren op een bepaald punt. De verzamelde data laat steden en gemeenten toe een goede inschatting te maken van het gebruik van bepaalde wegen door fietsers. De data kan vervolgens gebruikt worden om bestaande infrastructuur te verbeteren ten voordele van fietsers. Fietstelpalen worden in Vlaanderen onder meer gebruikt in Gent en Antwerpen. Eind 2014 begon provincie Antwerpen met een grootschalige studie, de “Provinciale Fietsbarometer“. De gemeente Duffel tekende in op dit project, en kreeg een fietsteltoestel in bruikleen.

Fietsteltoestellen worden gebruikt in verschillende steden in Europa: Stockholm, Apeldoorn, Bolzano, Apeldoorn enz. en ook in Vlaanderen, in Antwerpen en Gent. De toestellen worden voornamelijk gebruikt om data te verzamelen over het aantal fietsers die passeren langs een specifieke weg, maar hebben daarnaast ook een ‘pr-functie’: hiermee toont de stad of gemeente aan dat ze fietsers en fietsbeleid belangrijk vindt.

In Vlaanderen is de provincie Antwerpen begonnen met een grootschalig project: de provinciale fietsbarometer. Die grootschalige studie heeft tot doel het fietsgebruik (recreatief en functioneel) in de provincie in kaart te brengen. Een onderdeel hiervan zijn de tellingen die in verschillende gemeentes plaatsvinden. Onder meer de gemeente Duffel tekende in op het project, en ontving een fietsteltoestel in bruikleen.

Voorafgaand aan de start van het project kreeg de technische dienst van de gemeente – die het toestel telkens zal plaatsen en uitlezen – een praktische opleiding. Handig aan het toestel is dat het zeer mobiel is, en dus makkelijk te verplaatsen en tijdsefficiënt is. Het toestel meet bij voorkeur voor een periode van een tweetal weken: zo krijgt de gemeente een zicht op het aantal fietsers dat passeert op weekdagen, maar ook op weekenddagen.

De verzamelde data wordt gebruikt door de gemeente om in kaart te brengen hoeveel fietsers er passeren langs specifieke punten en wegen. Op basis hiervan wordt nagedacht over het al dan niet (her)aanleggen van fietsinfrastructuur. De verkregen data is niet enkel interessant voor de gemeente zelf, maar kan ook door andere overheden of instanties worden gebruikt, zoals te Duffel door Waterwegen & Zeekanaal. Zij maken momenteel een ontwerp voor een nieuwe brug over de Nete.

De gemeente communiceerde over de tellingen en het aantal fietsers via een digitaal infobord.

Initiatiefnemers

• Provincie Antwerpen
• Gemeente Duffel

Contact

Ann Hamers

• Gemeente Duffel
• 015 30 72 66

Locatie

Duffel

Betrokken partijen

Er werden geen externen betrokken bij dit project. Voorts is de dienst mobiliteit is betrokken, net als een uitvoerende dienst die het toestel plaatst en op regelmatige tijdstippen het toestel ‘uitleest’ (i.e. de data eruit haalt).

Evaluatie

De gegevens van de toestellen worden in de gemeente Duffel gebruikt om door te geven aan de studiebureaus die ingeschakeld worden voor de her aanleg van wegen. De data wordt ook doorgespeeld naar andere bevoegde instanties indien nodig: bijvoorbeeld Waterwegen & Zeekanalen.

De gemeente heeft een beter zicht gekregen op het aantal fietsers die door de gemeente rijdt. De bevoegde verantwoordelijke stelt ook dat er meer fietsers zijn geregistreerd dan verwacht. Het project draagt bij aan een verbetering van de omstandigheden voor de fietsers. Bij de aanleg van wegen wordt er namelijk rekening gehouden met het aantal fietsers dat er passeert. Dat heeft onder andere een impact op de breedte en ligging van de fietspaden.

Voor de bouw van een nieuwe brug over de Nete in het centrum, voerde de gemeente ook tellingen uit. De brug wordt gebouwd door Waterwegen&Zeekanaal. De bestaande brugdek beidt plaats een rijloper voor auto’s, twee voetpaden, een relatief smal dubbelrichtingsfietspad. Oorspronkelijk was voorzien om dezelfde afmetingen te gebruiken, maar tellingen van de gemeenten wezen uit dat er veel meer fietsers dan verwacht van de brug gebruik maakten. In november 2014 telde de gemeente 3000 fietsers/dag; in juni 2015 gemiddeld 4000/dag met een piek tot 5600 op dinsdag (marktdag). De hoge cijfers hebben ook te maken met de ruimtelijke ordening in de gemeente. Ten westen van de Nete liggen hoofdzakelijk de tewerkstellings- en zorgfuncties geconcentreerd, terwijl er oostelijk vooral veel woongebied is. Met deze tellingen in de hand vraagt de gemeente nu een ontwerp met ruimere fietsvoorzieningen.

Investering

2014 (eerste telling), 2015 – heden (gebruik Fietsbarometer)

• Financiële partners:
  • Provincie Antwerpen