In Gent staan er naar schatting 23.000 paaltjes en nog eens meer dan 1000 hekjes. Allemaal om ongewenste bewegingen van verkeersdeelnemers op het openbaar domein te voorkomen. Een deel van de paaltjes en hekken staan op en langs de fietsroutes die deel uitmaken van het Gentse stadsregionale fietsroutenetwerk.
Dat stadsregionale fietsroutenetwerk wil de stad Gent zo veilig mogelijk maken. Het uitgangspunt is zo veel paaltjes als mogelijk weg te nemen op dat netwerk. Ze worden enkel nog behouden waar ze essentieel zijn om autoverkeer te weren. Daarbij hanteert de stad Gent het uitgangspunten dat als paaltjes nodig zijn, de plaatsing aan bepaalde criteria moet beantwoorden:

• Paaltjes die centraal staan op het fietspad worden beter zichtbaar en veiliger door ze te vervangen met een reflecterende flexibele paal. Vanaf eind 2023 zullen sommige palen worden vervangen.
• Afstanden tussen palen, positie in functie van de rijlijn van fietsers en toeleidende markering, etc. worden bepaald conform een ontwerpmatrix.

Systematische aanpak

Situatie voor de aanpak.

Nieuwe situatie met nog één paaltje en een inleidende markering.

Vanaf januari 2021 is Gent gestart met deze aanpak het Westerringspoor (18,7km). Na het uitwerken van de aanpak en de administratieve voorbereiding werden vanaf december 2021 33 palen verwijderd, 27 paaltjes verplaatst en een 80-tal vervangen. In 2022 screende stad Gent alle fietsroutes van niveau 1 en 2 in het centrum gescreend (binnen de omtrek van het Westerringspoor). Opnieuw werden 46 palen verwijderd, een 60-tal werd vervangen en soms ook verplaatst.

Die aanpak wordt verder gezet. Sinds eind 2022 screent de stad de fietsroutes van niveau 1 en 2 op de invalswegen (buiten de omtrek van het Westerringspoor). Verbeterpunten op 148 locaties werden ondertussen geanalyseerd. Plannen voor de uitvoering zijn in voorbereiding: een 80-tal palen worden verwijderd, 50 palen worden vervangen en soms ook verplaatst.
In 2023 screent de stad alle fietsroutes van niveau 3 en 4 op onveilige paaltjes (centrum en wijken).

Ook initiatieven in Brugge, Turnhout en Asse

Ook de stad Turnhout werkte de voorbije maanden aan het verwijderen van paaltjes op fietspaden. Daarvoor fietste een stadsmedewerker alle bestaande fietsroutes en fietspaden af, op zoek naar slecht geplaatste paaltjes die hinderlijk zijn voor fietsers.

• Op 4 locaties bleken de paaltjes weinig meerwaarde te bieden. Ze werden verwijderd.
• De stad ging verder na voor welke paaltjes een inleidende fluorescerende markering nodig was, omdat ze niet konden worden verwijderd. Die markering wordt in de loop van 2023 aangebracht, op een 6-tal locaties. Zo worden de noodzakelijke paaltjes beter zichtbaar.
• Er werd ook geïnventariseerd welke paaltjes moesten vervangen worden: harde exemplaren werden vervangen door meer bots-vriendelijke exemplaren. Zoals in Oosterzele.
• Op paaltjes die blijven staan werd waar nodig ook de fluostrip vervangen, zodat ze bij donker beter reflecteren.

En ook in Asse is er nieuw over paaltjes op fietsinfrastructuur. Af en toe maakt een auto onrechtmatig gebruik van de fietssnelweg F212. Als nel kwam de vraag om een paaltje te plaatsen om dat onmogelijk te maken. Toch is de administratie van het lokaal bestuur terughoudend, omwille van de risico’s voor het fietsverkeer. Ze rekenen dat de bebording voldoende duidelijk is dat het over een fietspad gaat en accepteren dat er op die plek mogelijk een (zeldzame) auto verkeerdelijk de fietssnelweg oprijdt. In de afweging van het risico lijkt hen dat de beste piste.

Idem in Brugge: daar nam de Fietsersbond het stadsbestuur mee op een “paaltjestocht” in het centrum van de stad en enkel aanpalende wijken. Ook daar worden paaltjes verwijderd, verplaatst of krijgen ze extra signalisatie.

 Vademecum Fietsvoorzieningen

In het nieuwe vademecum fietsvoorzieningen wordt in fiche B.7 ingegaan op het vergevingsgezinde ontwerp van fietsinfrastructuur. Daarin komt ook de problematiek van paaltjes op fietsinfrastructuur aan bod.

Ook in deze kennisbank vind je hier meer info over hoe je paaltjes – enkel als ze echt nodig zijn – veilig kan plaatsen.