Het Vademecum Fietsvoorzieningen ziet er vanaf vandaag helemaal anders uit. De richtlijnen en normen kregen niet alleen een grondige update, ook de manier waarop je het vademecum kan gebruiken, verandert. Voortaan zijn alle aspecten van het fietsontwerp gebundeld in thematische fiches, die telkens deel uitmaken van een groter hoofdstuk. “De ontwerprichtlijnen voor fietsinfrastructuur waren toe aan een grondige update. Het vademecum beschrijft hoe het ideale fietspad eruit ziet en bevat niet-bindende aanbevelingen voor iedereen die fietspaden ontwerpt, zoals wegbeheerders, studiebureaus en aannemers die werken aan de aanleg of verbetering van fietsinfrastructuur,” duidt Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters. Het vademecum bevat onder andere richtlijnen over de keuze van ondergrond, de breedte van het fietspad, de aanleg van fietsstraten en de toegankelijkheid en maatvoering van fietsparkeervoorzieningen.
Bredere fietspaden voor toenemend fietsverkeer
Het aantal en de verschillende types fietsen in Vlaanderen zijn de voorbije jaren sterk toegenomen. Op het fietspad rijden vandaag niet alleen klassieke fietsen, maar ook elektrische fietsen, speedpedelecs, bakfietsen, scootmobiels, steps, monowheels, logistieke cargofietsen, riksja’s… Die verschillende gebruikers variëren steeds meer in afmetingen en in snelheid. Die trend zal zich de komende jaren verderzetten. Vlamingen nemen steeds vaker en voor langere afstanden de fiets. Het fietsgebruik steeg van 12.8% van de verplaatsingen in 2013 naar 14,2% in 2020. Het woon-werkverkeer per fiets ging in dezelfde periode van 12,5% zelfs naar 16,9%. Meer ruimte voor de fiets is dus een noodzaak.
Daar spelen de nieuwe richtlijnen op in, onder andere met de aanbeveling voor bredere fietspaden. 2 meter is de nieuwe standaard voor een éénrichtingsfietspad, 3 meter voor een dubbelrichtingsfietspad. Ook boogstralen zouden in de toekomst ruimer aangelegd moeten worden te leggen en aan kruispunten is meer wachtruimte voor het fietsverkeer noodzakelijk.
Vlaams minister Lydia Peeters benadrukt dat het Vademecum Fietsvoorzieningen een document met aanbevelingen waarbij gemotiveerde interpretatie of afwijking moet kunnen. De nieuwe tekst werd ook voorgelegd aan de provinciale verkeersveiligheidstafels en de Taskforce Verkeersveiligheid. “Het is de bedoeling om bij nieuwe ontwerpen deze aanbevelingen ter harte te nemen om ‘future-proof’-fietspaden te gaan aanleggen,” zo stel minister Peeters nog.
Levend document voor een divers publiek
Het vademecum is bedoeld om een breed publiek bij te staan bij het ontwerpen van fietsinfrastructuur. Zowel ontwerpers, studiebureaus en projectleiders, als lokale ambtenaren, beleidsverantwoordelijken en betrokken burgers en organisaties kunnen ermee aan de slag. De aanbevelingen werden uitgewerkt door het Agentschap Wegen en Verkeer en Fietsberaad Vlaanderen, in samenwerking met steden en gemeenten, provincies en het Departement Mobiliteit en Openbare Werken. Een breed consultatieproces ondersteunde de opmaak en het werd ook voorgelegd aan de Taskforce Verkeersveiligheid.
Het Vademecum Fietsvoorzieningen is georganiseerd volgens overzichtelijke fiches per thema, dat regelmatig zal worden aangepast op basis van nieuwe inzichten. Het is daardoor een levend document. Het werken met fiches vergroot de leesbaarheid voor de gebruiker en laat ook toe van onderdelen of fiches sneller te actualiseren of een update te geven. Ook evoluties in het fietsgebruik of gedrag kunnen zo’n aanpassing noodzakelijk maken.
Fietsberaad Vlaanderen en AWV stonden in voor de opmaak van het nieuwe vademecum, met medewerking van Artgineering, VUB-Cosmopolis en CROW-Fietsberaad. Voor het eerst bevat het vademecum ook een reeks aanbevelingen specifiek voor fietsparkeervoorzieningen.
Na de zomervakantie zullen Fietsberaad Vlaanderen en AWV het nieuwe vademecum voorstellen aan alle wegbeheerders en betrokken actoren. Daarvoor zullen in het najaar enkele workshops georganiseerd worden. Het Vademecum Fietsvoorzieningen is consulteerbaar via de website van het Agentschap Wegen en Verkeer.
Rechtstreeks naar het vademecum fietsvoorzieningen? Klik hier.
