Automobilisten laten minder ruimte op de weg voor fietsers die een helm dragen. Dat bevestigt een paper die deze week werd gepubliceerd door psycholoog Dr. Ian Walker en statisticus Dorothy Robinson. Het dragen van een fietshelm kan een botsing met een motorvoertuig dus waarschijnlijker maken, schreef Walker al in 2007, een conclusie die nu werd bevestigd.

Gebaseerd op eerder onderzoek

In het onderzoek van Dr. Walker in 2007 werd een fiets gebruikt die was uitgerust met een camera en een afstandsmeetapparaat. Hij registreerde gegevens van 2.500 chauffeurs die hem voorbij reden op de wegen dichtbij zijn werkplek, de Universiteit van Bath. De helft van de tijd droeg hij een fietshelm, de andere momenten niet. Daaruit bleek dat automobilisten de neiging hadden minder plaats te laten wanneer hij een helm droeg.

Walker nam aan dat automobilisten geloven dat fietsers die een helm dragen, serieuzer, meer ervaren en voorspelbaarder zijn dan degenen die zonder helm rijden, en automobilisten letten daarom minder goed op. Chauffeurs kunnen er ook, onterecht, van uitgaan dat fietshelmen een soort van bepantsering zijn die fietsers beschermen tegen enige impact van motorvoertuigen. Fietshelmen zijn echter niet ontworpen voor dergelijke botsingen (ze beschermen niet eens tegen een hersenschudding).

Wat maakt fietsen veiliger?

De Universiteit van New South Wales onderzocht de originele gegevens van Walker en beweerde in 2013 dat “het dragen van fietshelmen niet gepaard gaat met het dichterbij passeren van motorvoertuigen”.

Daarop nam Dr. Walker opnieuw zijn cijfers onder de loep en merkte hij op dat het verschil in beide onderzoeken vooral het vastleggen van de afstand tussen auto en fietser was: “in ons laatste onderzoek doen we een stapje terug van microdebatten van ongeveer 1,5 meter versus 1 meter en focussen we ons vooral op de vraag wat fietsen echt veilig maakt. In de eerste plaats gaat het dan over geen botsingen en als er toch botsingen plaats vinden, de ernst ervan te verminderen.”

Investeren in infrastructuur, niet in helmplicht

Uit onderzoek rond de helmplicht in Australië blijkt dat wanneer je kijkt naar de ‘voor’ en ‘na’ van de verplichte helmdracht, je geen voordelen ziet. De Australische overheid ging ervan uit dat helmplicht een groot effect zou hebben op de veiligheid van de bevolking. Maar uit analyse blijkt dat er geen verandering is in het aantal letselpercentages.

Walker is van mening dat het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen (zoals een helm, fluohesje,…) de minst effectieve optie is voor het omgaan met potentiële gevaren. Hij geeft de voorkeur aan de Nederlandse aanpak: houd automobilisten en fietsers gescheiden. Focus op snelwegen in plaats van helmen. Nederlandse fietsers dragen over het algemeen geen helmen tijdens het fietsen, en toch is er geen overvloed aan hoofdverwondingen.

Dit artikel is gebaseerd op het Forbes-artikel: Motorists Punish Helmet-Wearing Cyclists With Close Passes, Confirms Data Recrunch van Carlton Reid